با آغاز عرضه ۷۰ میلیون دلار اوراق مرابحه ارزی برای طرح کلر–آلکالی پتروشیمی بندر امام، پرسش‌های مهمی درباره ریسک‌های فنی و بازار این پروژه مطرح شده است؛ ریسک‌هایی که در مدل‌های مالی رسمی کمتر به آن پرداخته شده است.

فریدون محمدی متخصص صنعت کلرآلکالی | با آغاز عرضه ۷۰ میلیون دلار اوراق مرابحه ارزی برای طرح کلر–آلکالی پتروشیمی بندر امام، پرسش‌های مهمی درباره ریسک‌های فنی و بازار این پروژه مطرح شده است؛ ریسک‌هایی که در مدل‌های مالی رسمی کمتر به آن پرداخته شده است.

۱. وابستگی کامل به غشاهای وارداتی
قلب این طرح، غشاهای الکترولایزر است؛ قطعاتی استراتژیک که انحصار آنها در دست چند شرکت آمریکایی، ژاپنی و اروپایی است.در شرایط تحریم، تأمین به‌موقع این غشاها با ابهام جدی همراه است و هر تأخیر می‌تواند واحد تولید را برای ماه‌ها از مدار خارج کند. این موضوع، ریسک عملیاتی پروژه را به‌طور معناداری افزایش می‌دهد.

۲. فشار مقررات جهانی بر بازار PVC و کلر
همزمان با توسعه این طرح، اروپا با اجرای مقررات جدید REACH محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ای بر محصولات کلردار اعمال کرده است. این وضعیت، جریان صادرات جهانی را به سمت آسیا سوق می‌دهد و رقابت قیمتی را تشدید می‌کند؛ موضوعی که می‌تواند بر سودآوری بلندمدت پروژه اثر بگذارد.

۳. نبود برنامه بومی‌سازی
تا این لحظه نشانه‌ای از برنامه رسمی برای تولید یا بازیافت داخلی غشا در دل پروژه دیده نمی‌شود. نبود این لایه حفاظتی، مهم‌ترین نقطه‌ضعف طرح است و وابستگی آن را در بلندمدت افزایش می‌دهد.

جمع‌بندی
اگرچه اوراق مرابحه با سود مشخص منتشر می‌شود، اما بخش مهمی از موفقیت طرح به عواملی وابسته است که خارج از کنترل مدیریت قرار دارد؛ از جمله تحریم‌های تکنولوژیک، شرایط بازار جهانی و زنجیره تأمین غشا.

تحلیلگران تأکید دارند: پایداری این طرح بدون ایجاد پشتوانه داخلی برای غشا، در معرض ریسک‌های جدی عملیاتی خواهد بود.

پیشنهاد راهبردی:
تضمین واقعی سودآوری این پروژه، نه در بازار ارز، بلکه در «تغییر استراتژی تامین تکنولوژی» نهفته است. تا زمانی که قراردادهای شفاف با فناوران داخلی برای تولید، تعمیر و بازیافت غشاهای الکترولایزر منعقد نشود، این پروژه روی لبه تیغ حرکت می‌کند. سرمایه‌گذاران هوشمند باید از مدیران بخواهند که “پیوست تکنولوژی و پدافند غیرعامل” (بومی‌سازی غشا) را به عنوان شرط پایداری سود ارائه دهند.