به گزارش صنعت نیوز به نقل از پایگاه خبری تحلیلی کلام قلم، اکنون که کار و فعالیت شکل تازه ای به خود گرفته و به سمت خودکارفرمایی و خوداشتغالی در حال حرکت است، طبعا کارآفرینی و کارآفرینان نقش کلیدی در توسعه و پیشرفت اقتصادی جامعه ایفا می نمایند. یکی از نیازهای اساسی جهت رشد و توسعه کشورهای در حال توسعه، کارآفرینی است.

در واقع کارآفرینی به عنوان پدیده ای نوظهور و به عنوان راهبردی در جهت حل مشکل بیکاری و ایجاد عرصه های تولید و خدمات به منظور رشد و شکوفایی و افزایش ثروت در جامعه تلقی می گردد.

بنابراین گفتگویی اختصاصی با کارآفرین جوان و مدیرعامل شرکت فن آسا انجام گرفت که در دنباله تقدیم نگاه سبزتان می گردد.

مصاحبه گر: دکتر ملیکا ملک آرا – خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی کلام قلم 

مصاحبه شونده: مهندس محمد ابراهیم دهدشتی – کارآفرین و مدیر عامل شرکت فن آسا 

ملک آرا: لطفا ابتدا خودتان را برای مخاطبان ما معرفی بفرمایید.

دهدشتی: سلام خدمت شما. اینجانب محمد ابراهیم دهدشتی هستم. متولد ۱۳۷۲ از شهرستان بهبهان. کارشناس مهندس برق قدرت و  همچنین فارغ التحصیل MBA  و DBA  دانشگاه تهران هستم. زمینه تخصصی کاری ام، تا قبل از ورود به دنیای کارآفرینی، نانوتکنولوژی بود و پژوهشگر در این حوزه بودم. تا قبل از سال ۱۳۹۴ ، سیزده اختراع از من ثبت شد و سه سال رتبه اول جشنواره خوارزمی بودم. تا همان سال، حدود ۶۰ مقاله ملی و بین المللی در ژورنال های داخلی و خارجی از من و همکارانم به چاپ رسید. ۵ سال هم پژوهشگر برتر استان خوزستان بودم. اما فضای کار علمی، برای من قبل از ورود به دنیای کارآفرینی ارزشمند بود. این تازه بخش کوچکی از افتخاراتی بود که در دوران نوجوانی داشتم، و همیشه به عنوان خاطره ای خوش از آنها یاد می کنم.

ملک آرا: در مورد مجموعه ای که هم اکنون مدیریت آن را بر عهده دارید، توضیح بفرمایید.

دهدشتی: در حال حاضر مدیرعامل مرکز بین المللی کارآفرینی فن‌آساپلاس هستم. مراکز کارآفرینی یا شتابدهنده های کسب و کار، خدماتی ارائه می دهند که فاصله بین ایده تا بازار را کم می کنند. افرادی که دارای ایده های کسب و کار هستند، به ما مراجعه می کنند و خدماتی همچون فضای کار اشتراکی، سرمایه گذاری پیش بذری برای ساخت نمونه اولیه، آموزش، مشاوره و نیروی کار اشتراکی به آنها ارائه می دهیم؛ سپس در ازای این خدمات، در سود و زیان کسب و کارها شریک می شویم و ریسک راه اندازی اولیه را می پذیریم. در صورت شکست کارآفرینان، ما هیچ هزینه یا غرامتی از کسب و کارها دریافت نمی کنیم. با توجه به دسترسی ها به منابع و تخصص های افراد در مراکز نوآوری، هر شتابدهنده برای خود، یک موضوع انتخاب می‌کند. به لحاظ ارتباطات بین المللی و سابقه تجارت خارجی مجموعه؛ ما موضوع فن آساپلاس را نوآوری بدون مرز تعریف کردیم و در آنجا با استارتاپ هایی کار می کنیم که یا بنیان گذاران آنها خارجی و ساکن ایران هستند و یا ایرانیانی هستند که برای توسعه کسب و کار خود به دنبال کشف بازارهای بین المللی می باشند.

ملک آرا: در آستانه شروع کسب و کارتان، چشم انداز و آرمان شما چه بوده است؟

دهدشتی: خب این طبیعی است که برای شروع هر کسب و کاری، رویا پردازی می کنید و در دنیای ذهنتان همه ی ناممکن ها را ممکن می سازید، اما برنامه هایی که ما برای توسعه فن‌آسا در ذهن داریم، توسعه تجارت بین الملل و ارزآوری هرچه بیشتر است و در نظر داریم تا کسب و کارهای درحال رشد و توسعه یافته را خارج از مرزها بسط و گسترش دهیم. این اتفاق نیز به وضعیت کنونی اقتصاد کشور سامان می بخشد و هم برای تعداد قابل توجهی از جوانان و متخصصان ایرانی باعث ایجاد فضای اشتغال  می شود. البته رویای ما در آغاز کسب و کارمان، ایجاد کارخانه یونیکورن های ایرانی بود.

ملک آرا: شما به عنوان کارآفرین تا چه حد، شانس را در موفقیت ارزیابی می کنید؟

دهدشتی: هیچ وقت کسب و کارها از نقطه برابر یا مساوی با همدیگر، کسب و کارشان را آغاز نمی کنند. مسیر رشد و توسعه استارتاپ ها نیز همیشه با یکدیگر متفاوت است، اما برحسب تجربه ای که کسب کرده ام، می توان بگویم، نقطه شروع کسب و کار مهم نیست؛ بلکه امر مهم و ضروری، مسیر توسعه و رشد هر کسب و کار است. من همیشه به دانشجوهایم می گویم حتی ایده شما نیز ارزش چندانی ندارد؛ بلکه مهم، مسیر و گذرگاهی است که برای رسیدن به هدف ترسیم می کنید و برای آینده چگونه برنامه ریزی می کنید. به نظرم در دنیایی که حق انتخاب داریم و آزادانه انتخاب می کنیم و هر انتخاب ما، طبعاتی مثبت یا منفی دربر دارد، شانس ناکارآمد است و بهتر است این کلمه را از دایره لغات کارآفرینی حذف کرد.

ملک آرا: از دیدگاه خودتان کدام ویژگی فردی در موفقیت تان بیشترین تاثیر را داشت؟

دهدشتی: ویژگی فردی که خودم به شدت به آن علاقمندم و دیگران نیز در این موضوع، مرا تحسین می کنند، ارتباطات است. من به خوبی و به راحتی با افراد مختلف، ارتباط برقرار می کنم و از تخصص آنها در راستای پیشبرد اهداف کسب و کار بهره می گیرم. از دیگر خصوصیات اخلاقی ام بعد از موضوع ارتباطات، بسیار کنجکاوم و روحیه حل چالش دارم و در چهارچوب فکر نمی کنم. سعی می کنم با نگاهی متفاوت به چالش ها، راه حل های متفاوتی ارائه دهم.

ملک آرا: جناب مهندس، شما شکست در کار را چگونه توصیف می کنید و اینکه آیا واقعا شکست لازمه موفقیت است؟

دهدشتی: سوال بسیار خوبی پرسیدید. ابتدا لازم به توضیح است که من بارها و بارها شکست خوردم. هنوز هم باور ندارم که به موفقیت رسیده باشم. فعلا اوضاع خوب است، ولی از فردا بی خبرم. ناگفته نماند که از شنیدن جملۀ «شکست لازمه پیروزیست یا برای پیروز شدن باید بارها و بارها شکست خورد.» میان کارآفرینان عذاب می کشم. موضوع این است که شما وقتی کاری را انجام می دهید و از نتیجه مطمئن نیستید، به آزمون و خطا روی می آورید، اما ممکن است با برنامه ریزی درست، نرخ ریسک و شکست را کم کنید. پس چرا باید از همان ابتدا برای شکست های پیاپی برنامه ریزی کنید و ذهن تان را برای آن فضا آماده کنید؟! سال ها پیش در یکی از دانشگاه های مطرح کشور به رویدادی دعوت شدم که مدیران شکست خورده در کسب و کار از تجربه های شکست خود می گفتند. بعد از چند مرحله برگزاری این رویداد، شرکت کنندگان به ناگاه افراد شکست خورده را تشویق کردند و آنها به اسطوره و راهنمای مسیر بدل شدند و شکست خوردن به یک عرف برای رسیدن به موفقیت تبدیل شد. نمی گویم این کار لازم نیست یا کار اشتباهیست، اما نباید شکست را مقدمه پیروزی دانست. شسکت قبل از پیروزی، ممکن است، اما لازم نیست.

ملک آرا: رمز موفقیت تان را در چه می دانید؟

دهدشتی: شاید هر کسی در پاسخ به این سوال جواب متفاوتی ارائه دهد یا اینکه به صورت روتین و کلیشه پاسخ دهیم پشتکار، پشتکار و پشتکار… . اما واقعیت این است که من جز موفقیت، راهی نمی بینم و  فقط روی راهکار تمرکز می کنم. حتی پل های پشت سرم را هم خراب می کنم. باید باورکنید که برای زندگی، راهی به جز موفقیت نیست.

ملک آرا: به نظر شما برای شروع کسب و کار، آیا امکانات و سرمایه مهم هستند؟

دهدشتی: قطعا مهم هستند، ولی کافی نیستند. این همان مسئله ایست که به آن اشاره کردم. همه با هم برابر شروع نمی کنند، اما واقعیت این است که چگونه برای سرمایه و امکانات برنامه ریزی می کنند. گاهی ممکن است با نداشتن دانش کافی یا برنامه ریزی برای مسیر، کل سرمایه از دست برود. ما سعی بر این داریم که برای توسعه کسب و کار یک کار گروهی انجام دهیم و از تخصص های مختلف بهره ببریم. دقیقا مثل این که سفره ای پهن می کنید و از هرکسی می خواهید بخشی از آورده های سفره را تقبل کند و بعد مهمانی می گیرید و تعداد افراد زیادی سیر می شوند. سرمایه گذاری و سرمایه پذیری هم یک امر کاملا تخصصی است و نیاز به متخصص دارد. در حقیقت، مانند یک تیغ جراحی است که در دستان کودک می تواند انسان را بکشد یا در دستان یک پزشک فردی را شفا دهد.

ملک آرا: با توجه به تجارب و سوابق شما، بفرمایید چه عواملی باعث حفظ تیم و افزایش راندمان در کسب و کار می شود؟

دهدشتی: اولین توصیه ام این است که مبنا را بین مدیران ارشد به صداقت بگذارید. همه چیز را بین مدیران ارشد شفاف کنید و به مشورت بگذارید. از نیروهای انسانی با توجه به تخصص و علاقه شان بهره ببرید. هر از چند گاهی با افرادتان مصاحبه خصوصی داشته باشید و از آنها بخواهید راجع به وضع و شرایط کارشان با شما صحبت کنند. قبل از اینکه کار را به صورت جدی شروع کنید، تمام صحبت هایی که با مدیران ارشد و بنیان گذاران می زنید، حتما مکتوب کنید. اگر از دوستان و آشنایان کسی هست که با او راحت نیستید یا به نوعی در انتقال پیام با او رودربایستی دارید، مسیرتان را از ابتدا از هم جدا کنید. تجارت تا قبل از درآمد، با تجارت بعد از درآمد بسیار با هم متفاوت است و روابط شما را تحت تاثیر خود قرار می دهد.

ملک آرا: در هر کسب و کار، مدیریت حائز اهمیت است. شما تا چه اندازه نوع مدیریت تان در رشد و پیشرفت کسب و کارتان تاثبرگذار بوده است؟

دهدشتی: من موفقیت را تاثیر حضور شخص خودم نمی دانم. موفقیت در کسب و کار یک امر جمعی و کار تیمی است. اگر ما موفق بوده ایم، قطعا از افراد خوبی در کسب و کارمان بهره گرفته ایم. کسب و کار زمانی موفق است که تمامی اجزا و تخصص های خود در جای درست قرار گرفته و خوب با همدیگر کار کنند. به نظرم برای مدیریت در کسب و کار موفق، نگاه دقیق و دوباره به موضوع مدیریت منابع انسانی بسیار دقیق، لازم و مهم است.

ملک آرا: برخورد شما با موانع چگونه است؟

دهدشتی: موانع، پلی برای رسیدن به موفقیت هستند. قطعا در مسیر رشد، مانع وجود دارد؛ اما گذر کردن از مانع، از هر چیزی مهم تر است. پس می توان طور دیگری با موانع رو به رو شد و آنها را پله هایی برای ترقی دانست. ما قانون های دست و پاگیر و یا موانع رشد را مسیری می دانیم که در آن کوه، ریزش کرده یا جاده آن بسته شده است. آیا برای رفتن به خانه منصرف می شوید؟! بلکه ما مسیر جایگزین پیدا می کنیم.

ملک آرا: شما به عنوان کارآفرین و شخصی که در کار، تجربیات زیادی کسب کرده، چه پیشنهادی برای آن دسته از کسانی که می خواهند در این راه گام بردارند، دارید؟

دهدشتی: اول از همه باید بدانید که کفش های آهنین بپوشید. از شنیدن پاسخ های منفی و نقد شدن ها خسته نشوید و این نکته را خوب بدانید که اگر انجام کاری آسان بود، الان همه در حال انجام دادن آن بودند. اگر مسیر رشد سخت تر باشد، ارزش آن نیز بیشتر می شود. بنابراین باید حتما روحیه حل چالش داشته باشید و برای موفق شدن، به جز هدف به هیچ چیز دیگری فکر نکنید. ضمنا کسب و کارهایی موفق هستند که مسیر جدید ترسیم کرده و کسب و کارهای سنتی را تبدیل به کسب و کارهای نوین می کنند، در نتیجه چون شما اولین هستید، قطعا قانونی وجود ندارد؛ پس شما قانون گذار باشید. در واقع همه چیز از خود شما نشات می گیرد.

ملک آرا: بابت توضیحات ارزنده و زمانی که در اختیار ما گذاشته اید، متشکریم. در پایان چنانچه موضوع و پیشنهادی است، بفرمایید.

دهدشتی: همانطور که می دانید اغراق در هر موضوعی ضرربخش است و انسان را به خطا وا می دارد. در مسیر کارآفرینی، ناامیدی و امید واهی به کار نمی آید. برای ورود به بازار، اولین و مهم ترین نکته این است که واقع بین باشید. بازار و سپس خواسته مشتری را تحلیل کنید. راه حل را به طور موشکافانه و دقیق طراحی کنید. افراد را در تیم درست جای گذاری کنید. هیچ تیمی به ۱۰ نفر با یک تخصص نیاز ندارد، حتی اگر همه آنها پروفسور باشند. تیم کسب و کار به مدیر، مدیر مالی، حقوقی، برنامه نویس، بازاریاب و… نیاز دارد. از هر کدام بهترین شان را به کار بگیرید. در نهایت اینکه خیلی درگیر حواشی و علم اندوزی و توسعه فردی نشوید. به اندازه ای بردارید که نیاز دارید. بیشتر وقتتان را صرف رسیدن به هدف کنید.